Жануб Жарчилари 

1. 1970 чи йилда америкаликлар ушбу озиқа учун йилига 6 миллиард доллар сарфлашган, 2001 йилда эса 110 миллиарддан ортиқ. Бу кўрсаткич олий маълумот олиш учун, компьютерлар, автомобилларга сарфлангандан харажатлардан кўпроқдир. Хаттоки, китоблар, фильмлар, журнал, газета, видео ва мусиқага жаъми сарфлангандан ҳам кўпроқдир.

2. Ўртача америкалик хафтасига 3та гамбургер ва 4 порция картошка фрисини танаввул қилади.

3. Ҳар бир 8чи АҚШ ишчиси қачондир «Макдоналдсда» ишлаган.

4. АКШда «Макдоналдс» энг купи чучқа гушти, мол гушти ва картошкани истеъмол қилади, товуқ гушти эса «Кентукки фрайед чикен» озрок.

5. Макдоналдс учун махсус МИСТЕР МД номли домбоқ жужалар тури  етиштирилган. Товуқнинг оқ гуштидан менюдан хаммага таниқли булган «Чикен Макнаггетс» таоми тайерланади. Бутун товуқ етиштириш индустриясини бутунлай узгартириб юборди. 20 йил илгаридек товуқни бутунлай эмас, энди булакларга бўлиб сотиш йўлга қўйилди.

6. Психолог Луис Ческинни фикрича «Макдоналдс» нинг олтин аркалари – бу фрейдлар белгиси. Бу "катта жуфт товуқ кўкраклари” Макдональдс асоси.

7. 3дан 2 қисм фастфуд гурухи ишчиларига 20 ёш хам йўқ. Улар, оддий вазифаларни бажариб, жуда оз иш хақига ишлайдилар. 1958 йилда илк бора 75 варақлик  батафсил йурикнома бўлиб, унда барча таомларнинг рецептлари, ҳаттоки ҳодимларнинг мижозлар билан муомаласигича ёзилган. Бугунги кунда ушбу китобда 750 саҳифа бўлиб, уни "Макдоналдс библияси” деб аташади.

8. Фастфудда ишчилар алмашиши 400% гача боради.  Ҳақиқий фастфуд ишчиси 4 ойдан кейин ишдан кетади. Ҳодимлар орасида қийналган оилалардан ва иммгрантлар жуда кўп учрайди, айниқса Лотин Америкасидан,  улар инглиз тилидан фақат менюдаги таомларни номини билишади.

9. Ёш ичиларни кичик маоши, меҳнат химояси бўлмаганлигига қарамай, улар орасида ташкиллашган "Руҳий бирдамлик” барча камчиликларни енгади. Узоқ давр мобайнидан бошлаб, "Макдоналдс” менеджерларига ўз ишчиларини мақташ ва уларни ноўринлигини керакли ўринда етқизишлигини ўргатади. Ахир бу, арзонроқдир, уларнинг маошини кўтаришдан кўра.

10. Ёш ишчиларда, катталарга нисбатан икки баробар кўпроқ шикаст етади. Йилига ўз кафеларида 200 000 ишчи шикастланади.

11. Ёш ишчилар хазилга жуда бой. Лос-Анджелесдаги фастфудларнинг видео суръатларига қараганда, тинейджерлар таомга аксиришини, бармоқларини ялашини, бурун кавлашларини, сигарет қолдиқларини таомга ўчиришини, ҳатто таомларни ерга туширишларини кўрсангиз бўлади. 2000 йили  «Бюргер Кинг»нинг 3 нафар ишчилари 8 ой давомида таомларга туфурганларига ва табиий эҳтиёжларини амалга оширганлиги учун  Нью-Йоркда хибсга олинганлар. Миксерларда қурт-қумирсқалар яшайди, сичқонлар эса кечасига ериш учун қолдирилган гамбургерлар гушти билан озиқланишади. Маълумки, фасфуд ишчилари, ўзлари иш жойларида таомланишмайди, фақатгина ўзларига тайёрганликларидан ташқари.

12. «Макдоналдсда» тайёрланган картошканинг таъми хаммага ёкади. Илгари унинг таъми фақат қовуриладиган ёғга боғлиқ эди. Ўнлаб йиллар илгари 7% пахта ёғи ва 93% мол ёғи аралашмаси эди. 1990 йилда инсонлар холестерол билан қийналишди ва шундан кейин фастфутлар фақат писта ёғидан фойдалана бошлашди. Аммо картошканинг таъми илгари каби қолишлиги шарт эди! Лекин бугунги кунда агарда сиз  «Макдональдс» таомларининг таркибини кўриб чиқсангиз, узун рўйхатнинг охирида «Табий ароматизатор» деган ёзувни ўқийсиз. Бу универсал кўрсаткич, фастфут таомлари қанчалик мазалигини ифодасидир.

13. Картошка ва гамбургерларнинг рецептини қандолат китобларида эмас, "Озиқа ишлаб чиқариш технологияси” ва "Таом инжиниринг” да қидирмоқ лозим. Охирги 40 йил ичида биз у ерда таомланганимиздан бери  40000 маротаба ўзгариб кетган. Хаттоки таъм, хушбўй хидлар ва шунга ўхшаш таркиблар Нью-Джерсининг катта заводларида ишлаб чиқарилади.

14. Биз харид қиладиган озиқ-овқатларнинг 90% га яқини текширувдан ўтган. Консервациялаш ва яхлатишлар таомнинг асл таъмини ўлдиради. Шунинг учун ҳам, биз ва фасфутлар кимёвий заводларсиз бир кун ҳам хаёт кечира олмасдилар.

15. «Интернейшнл Флаворс энд Фрагрансез»  компаниси "Макдональдс” учун таом таъмини чиқаришдан ташқари, 10 дан 6 та дунёда тан олинган атир ишлаб чиқариш компанияларига хидлар ишлаб чиқаради, улардан «Бьютифул» «Эсти Лаудер» ва «Трезор» «Ланком». Хаттоки, идиш товоқ ювиш учун суюқликлар, шампунь ва ҳоказолар учун хидлар ишлаб чиқаради. Ҳаммаси ягона ишнинг натижасидир. Хатто, соқолингизни олиш учун кремлар, кечки таомингиздаги моддалар билан бир хилдир.

16.Американинг гушт комбинатларида ишлаш жуда хавли бўлиб қолди: Расмий кўрсатгичларга қараганда йилига 40000 та шикаст етаркан. АҚШнинг гушт комбинатлири соатига 400тагача  жониворларни етиштириб чиқаради, шу пайтда Овропа гушт комбинатлари 100га яқин жониворларни етиштиришади. Кичик маошнинг сабаби учун бу ерда фақат иммигрантлар ишлашади.

17. Фермерларнинг моллари фақатгина ўтлар билан озиқланишарди, молларнинг охириги уч ой умрини алоҳида майдонда фақатгина буғдой ва анаболиклар билан боқишади. Бу моллар ўз ўрнида, фасфудларнинг катта молнинг гуштларини майдалаш учун бўлган гуштмайдагичларга киритилади.

18. Битта мол 3000 фунтдан ортиқ дон ейди ва 400 фунтгача вазнга эга бўлади. Шу ўринда гушт жуда ёғлиқ бўлади ва ундан жуда ажойиб фарш тайёрланади.

19. Донларнинг нархи пасайиши – бу ажабли холатга қарамасдан тушиб кетган. 1997 йилгача – биринчи маротаба моллар қутириши касаллиги бошланмасдан, улар жониворлар ва хайвонлар масканидаги қўйлар, кучуклар, хатто мушуклар қолдикларини ейишар эди. 1994 йилнинг ўзидаёқ, моллар 3миллиондан ортиқ товуқнинг гўнглари аралашмасини ейишган. 1997 йилдан кейин уларнинг озиқасидан фақатгина чучқа, от ва товуқларнинг қипу билан аралашмаси озиқа бўлган.

20. Семириш – бу АҚШда 2 чи сигаретдан кейинги ўринда улим сабаби. Йилига семиришдан 28000 инсон вафот этади. Овропаликлар орасидан инглизлар энг кўп фастфуд таомларни истъемол қилишади, шу сабабдан уларда семириш 2 маротаба ошиб кетган. Японияда, уларнинг денгиз ва сабзавот озиқалари сабабли семириш кам учрар эди, хозирги кунда эса – улар қолганлар каби бўлиб қолишган.